รวมมิตรสุภาษิตญี่ปุ่น “ว่าแต่เขา อิเหนาเป็นเอง”
คนเรามักจะไม่เห็นความผิด ข้อด้อย ข้อเสีย หรือ สิ่งไม่ดีของตัวเอง แถมยังชอบหัวเราะเยาะ ว่ากล่าว ตำหนิติเตียน ข้อผิดพลาดของคนอื่นอีกต่างหาก สำนวนภาษาไทยเราก็จะเรียกว่า
“ว่าแต่เขา อิเหนาเป็นเอง”
ส่วนของภาษาญี่ปุ่นนั้นมีเยอะมาก ยิ่งค้นยิ่งสนุก แต่จะหยิบยกมาให้พอหอมปากหอมคอ ของอะไรที่มากไปเดี๋ยวจะเอียน J
เริ่มจาก “ห้าสิบก้าวหัวเราะเยาะหนึ่งร้อยก้าว” (五十歩百歩) ฟังดูแล้วอาจจะงง ๆ ว่า มันเป็นยังไง เรื่องมันมีอยู่ว่า
สมัยจั้นกั๋ว เจ้าครองแคว้นหนึ่ง มีความภาคภูมิใจในการปกครองบ้านเมืองของตนเองว่า ช่างดีมีศีลธรรมซะเหลือเกิน
ในขณะเดียวกันก็ดูแคลนเมืองข้าง ๆ ว่า ปกครองไม่ดี สู้ตนไม่ได้ แต่ก็สงสัยว่า แล้วทำไมพวกราษฎรจากเมืองนั้นจึงไม่หนีอพยพมาเมืองของตนเพื่อพึ่งบารมีเลยนะ
จึงไปถามท่าน “เมิ่งจื้อ” ว่า เหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น
ท่านเมิ่งจื้อจึงกล่าวว่า
“มันก็เหมือนกับตอนที่มีศึกสงคราม เวลารบแพ้ ทหารที่ขี้ขลาดกลัวตาย ก็จะวิ่งหนี คนที่วิ่งหนีไปได้หน่อย (ห้าสิบก้าว) ก็จะหัวเราะเยาะคนที่วิ่งหนีไปไกลแล้ว (หนึ่งร้อยก้าว) ว่า ขี้ขลาดตาขาว ทั้ง ๆ ที่ตัวเองก็วิ่งหนีมาเหมือนกัน”
(ท่านเมิ่งจื้อแอบจิกเจ้าครองนครนั่นอยู่เหมือนกันว่า ท่านก็ไม่ได้ปกครองบ้านเมืองดีไปกว่าเพื่อนบ้านสักเท่าไหร่หรอก อย่า “ห้าสิบก้าวหัวเราะเยาะหนึ่งร้อยก้าว” เลย)
นั่น เป็นไงล่ะ.............
ส่วนสำนวนอื่น ๆ ที่มีความหมายคล้าย ๆ กัน ได้แก่
ขี้ตาหัวเราะขี้หู (目糞が鼻糞を笑う) หรือจะสลับกัน ขี้หูหัวเราะขี้ตา (鼻糞が目糞を笑う) ก็ได้ (ทั้งขี้หูหรือขี้ตามันก็ขี้ ไม่เห็นจะดีไปกว่ากันเล้ยยย....)
หรือ
หม้อข้าวว่ากล่าวหม้อน้ำดำ (鍋が薬缶を黒いと言う) ไปพลิกดูได้เลยทั้งหม้อข้าวหรือหม้อน้ำ ก้นดำทั้งคู่แหละ
หรือ
โจรทะเลโยนบาปให้โจรภูเขา (海賊が山賊の罪をあげる) หรือ กลับกัน จะพูดว่า โจรภูเขาโยนบาปให้โจรทะเล (山賊が海賊の罪をあげる) ก็ได้
ยัง.........ยังมี.........
ลิงหัวเราะลิงตัวอื่นก้นแดง (猿の尻笑い) คือ มันจะมองไม่เห็นว่า ก้นตัวเองก็แดง แต่มองไปที่ไหนก็เห็นก้นตัวอื่นแดงไปหมด หรือ พูดอีกอย่างว่า ลิงหัวเราะลูกพลับแดง (猿の柿笑い) ก็ได้
หรือ
ลูกศิษย์ลัทธิขงจื้อที่ประพฤติมิชอบหัวเราะเยาะหมอที่ไม่ดูแลสุขภาพตัวเอง 不身持の儒者が医者の不養生を笑う
หรือ
คนที่ชอบตำหนิติเตียนชาวบ้าน โดยเฉพาะคนข้างบ้าน จะหัวเราะเยาะคนข้างบ้านว่า โชจิขาด จากรูขาดของโชจิบ้านตัวเอง นั่นแหละ (障子の破れ目から隣の障子の破れ目を笑う)
ความจริงยังไม่หมดนะ คนอ่านเหนื่อยยัง? คนเขียนเหนื่อยแล้วอ่า เอาแค่นี้ก่อน พอหอมปากหอมคอละกัน
หมายเหตุ โชจิ คือ ประตูเลื่อนกั้นห้องแบบญี่ปุ่น ทำด้วยกระดาษขึงตึงด้วยโครงไม้