8. สากกะเบือยันเรือรบ
(นายหมู หมา กา ไก่)
猫も杓子も(แมวยันทัพพี)
(Neko mo shakushi mo)
Tom, Dick, and Harry
All the world and his wife
Everyone that can lick a dish
Everybody and his brother
สืบเนื่องจากสำนวนที่แล้วที่มีคุณแมวเหมียวเป็นตัวเอก ก่อนจะลงมือเขียนคอลัมน์นี้ แม้ผู้เขียนจะ 猫の手も借りたいくらい忙しい = ยุ่งจนอยากยืมมือแมว ( ดูรายละเอียดได้จากบทที่แล้ว ) ยังไง ผู้เขียนก็ต้องตรวจเช็คจากดิคญี่ปุ่นสัก 2-3 แหล่งก่อนลงมือเขียน เพราะการเขียนเรื่องราวเพื่อเผยแพร่ความรู้ ยิ่งบนเน็ทแล้วยิ่งต้องระวัง เพราะคนที่อ่านอาจจะเป็นท่านอาจารย์หรือผู้เชี่ยวชาญภาษาญี่ปุ่นที่ไหนในโลกนี้ก็ได้มาอ่านเจอ อีกทั้งเว็บนี้ยังเปิดกว้างให้เขียนแสดงความคิดเห็นกลับมาได้ ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ มิฉะนั้นแล้ว มิเพียงผู้เขียนจะหน้าแตก ยังจะพลอยทำให้คนที่ไม่รู้จดจำไปผิด ๆ ถูก ๆ อีกด้วย
ตอนที่ค้นจากดิคหลาย ๆ แหล่งก็จะเจอสุภาษิตที่เกี่ยวกับแมวที่น่าสนใจอีกเป็นกระบุง ถึงได้เขียนทิ้งท้ายให้แควน ๆ ลองเขียนเรื่องเกี่ยวกับแมวมาจอยกัน จอยกัน ก็ดูเหมือนจะมีแต่คุณซากุระบาน ส่งมาสุภาษิตนึง (สามารถย้อนกลับไปดูที่บทที่แล้วได้)
โดยส่วนตัวของผู้เขียนแล้วติดใจกับ สุภาษิตข้างต้นนี้เป็นพิเศษ เพราะถ้าแปลตามตัวแล้วจะไม่เข้าใจความหมายเลยว่า
猫も แมวก็ด้วย
杓子もทัพพีก็ด้วย
จะเข้าใจมั้ยเนี่ยะ แมวกับทัพพีมันทำไม มันทำอะไร งงแตกเลย แต่พอดูคำอธิบายแล้ว
だれもかれも。なにもかも。
ก็จะประมาณว่า คนนี้ก็ด้วยคนนั้นก็ด้วย อันนี้ก็ด้วยอันนั้นก็ด้วย สรุปแล้วก็คือ ทุกสิ่งทุกอย่างนั่นเอง ซึ่งพอจะตรงกับสำนวนไทยเราว่า “สากกะเบือยันเรือรบ” หรือ “นายหมู หมา กา ไก่” นั่นแหละ
ถ้าจะพูดไปสำนวนของแต่ละประเทศก็ตลกดีนะ
คือ ของไทยเราจะ เริ่มตั้งแต่ของใช้ที่หาได้ง่าย ๆ ในครัวเรือน คือ สาก (แต่เอ ครอบครัวสมัยใหม่นี้อาจจะไม่มีครก-สากให้เห็นแล้วก็ได้นะ) ยันไปถึง เรือรบที่เป็นของหาไม่ได้ง่าย ๆ ระดับประเทศ แต่ยังไงทุกประเทศก็ต้องมี (แต่เอ รอบที่สอง ประเทศที่อยู่บนเขาอย่าง ทิเบต ภูฏาน จะมีมั้ยเนี่ยะ)
ส่วนของญี่ปุ่นเขาก็จะประมาณว่า แมวเป็นสัตว์ที่หาเจอได้ง่าย ๆ ตามถนนหนทาง ทัพพีก็เป็นของที่ทุกบ้านจะต้องมี พูดง่าย ๆ ก็คือ ของที่เห็น ๆ กันดาษ ๆ ตั้งแต่แมวยันทัพพี ความหมายของสำนวนนี้จึงหมายถึง ทุกสิ่งทุกอย่าง นั่นเอง (จะว่าไปแล้วมือแมว ก็คล้าย ๆ ทัพพีนิ ว่ามะ แต่ต้องเป็นทัพพีตักข้าวของญี่ปุ่นนะ อย่าไปอินเมจินเป็นทัพพีของไทยเราเข้าล่ะ เดี๋ยวมันจะไม่เหมือน เคยเห็นกันมะ ทัพพีตักข้าวญี่ปุ่นอ่ะ? )
แล้วพอเช็คคำนี้หนัก ๆ เข้า ก็เจอแหล่งที่อธิบายที่มาของคำนี้ได้อย่างละเอียดสุดที่ลิงค์นี้
http://gogen-allguide.com/ne/nekomosyakushimo.html
ขออนุญาตไม่แปลนะ เพราะมันเยอะเกิน ขี้เกียจอ่ะ คนที่เก่งภาษาญี่ปุ่นแล้วคงหวานหมู แต่คนที่ยังไม่เก่งก็เอาแค่ที่เขียนโม้ไว้ข้างบนพอขำ ๆ แล้วกันนะ แล้วลองเอาไปใช้ดูกัน
วันหลังถ้าจะพูดคำว่า สากกะเบือยันเรือรบ ก็ลองเปลี่ยนมาเป็น
“ทัพพียันแมว” (เอาทัพพีขึ้นก่อนเพื่อให้คล้องกันสำนวนไทยเราที่สากขึ้นก่อนไง อิอิ)
อย่างหน้าที่การงานของผู้เขียน ทำทุกอย่างตั้งแต่
“ทัพพียันแมว” หุหุ
อ้อ แต่สำนวนนี้ภาษาไทยเรามักจะหมายเอาถึงสิ่งของมากกว่าคน แต่ของญี่ปุ่นเค้าจะหมายเอาถึงคนมากกว่าสิ่งของเหมือนกับของภาษาอังกฤษ เช่น
猫も杓子もこの節は海外旅行をする
Everybody and his brother [Every Tom, Dick, and Harry] travels abroad these days.
ช่วงนี้ใคร ๆ ไม่ว่านายหมู หมา กา ไก่ ก็ไปเที่ยวต่างประเทศกันทั้งนั้น
ก่อนจบ
ให้ทายว่า “ทัพพียันแมว” จะรวมสิ่งของไว้ทั้งหมดกี่สิ่ง
ติ๊กต๊อก ติ๊กต๊อก ติ๊กต๊อก.............................
เฉลย แค่ 2 สิ่ง
คือ ทัพพี กับ แมว (ก็ทัพพีมันยันแมวไว้ไง อิอิ)
ยองฟุ่น